Respon Terhadap Buku Rejuvenasi PAS oleh Dr Mujahid Yusof
Alhamdulillah
saya telah membaca buku Dr Mujahid Yusof Rawa yang bertajuk Rejuvenasi
PAS: Idea Realiti Aplikasi ke arah Aspirasi Massa, sebagai buku Menuju
PAS Baru II.
Di dalamnya terdapat tajuk-tajuk penting membicarakan landasan-landasan
baru untuk membentuk sebuah perubahan melalui pembinaan Parti Islam
se-Malaysia (PAS) yang diberikan tenaga baru kepemudaan melalui
saranan-saranan yang dibuat oleh beliau. Saya memilih tajuk kecil
“Pelabelan PAS sebagai Parti Keagamaan” pada muka surat 119 untuk
diulas. Walaupun tajuk kecil ini dimasukkan di bawah tajuk Tajdid
Organisasi, tetapi ianya merupakan unsur yang paling dasar dan paling
asas dalam penubuhan PAS itu sendiri.
Dr Mujahid menulis “PAS
kemungkinan dipersepsikan sebagai parti agama yang dikuasai oleh
golongan agamawan di mana persepsi ini akan membawa implikasi bahawa PAS
dipimpin dan dikuasai oleh golongan agama atau rijaluddin dalam Bahasa
Arab (dalam hal in ulama’)”. Kemudian beliau memetik daripada Dr Yusof
al-Qordhowi: “Kita tidak pernah mengenali sistem ‘orang agama’ atau
klerikal sebagaimana yang terdapat dalam kehidupan gereja.” Kemudian Dr
Mujahid menyimpulkan “Kemungkinan persepsi orang ramai terhadap PAS
sebagai parti orang agamawan ada kebenarannya sekaligus menghalang PAS
untuk benar-benar menzahirkan dirinya sebagai parti yang merangkul semua
pihak dalam slogan ‘PAS For All’ yang dilaungkan. Ini juga menjejaskan
peluangnya mendapatkan sokongan yang lebih meluas”.
Tidak dapat
dinafikan bahawa PAS adalah sebuah parti keagamaan kerana tujuan
penubuhannya adalah untuk “Memperjuangkan wujudnya di dalam negara ini
sebuah masyarakat dan pemerintahan yang terlaksana di dalamnya
nilai-nilai hidup Islam dan hukum-hukumnya menuju keredhaan Allah”
(Perlembagaan PAS Fasal 5). Iaitu sebuah parti yang tunduk kepada
dasar-dasar Islam yang menjadi syariat akhir zaman. Seperti yang telah
disyariatkan kepada Nabi-Nabi terdahulu dan berterusan sehingga hari
kiamat sebagaimana yang difirmankan oleh Allah yang bermaksud
"Allah
telah menerangkan kepada kamu - di antara perkara-perkara ugama Yang ia
tetapkan hukumNya - apa Yang telah diperintahkanNya kepada Nabi Nuh, dan
Yang telah Kami (Allah) wahyukan kepadamu (Wahai Muhammad), dan juga
Yang telah Kami perintahkan kepada Nabi Ibrahim dan Nabi Musa serta Nabi
Isa, iaitu: "Tegakkanlah pendirian ugama, dan janganlah kamu berpecah
belah atau berselisihan pada dasarnya". (al-Syura:13)
Sejarah
membuktikan PAS adalah parti keagamaan dan menjadi identiti yang tidak
terpisah selama-lamanya. Di antara sarjana yang menulis mengenai PAS
sebagai parti agama ialah John Funston dalam Politics in Malaysia: A
Study of PAS and UMNO. Beliau menyatakan PAS merupakan sebuah parti
politik yang berorientasikan agama kerana tokoh-tokoh yang
mengasaskannya adalah orang yang berlatar belakangkan pendidikan agama.
Sebahagian besar pemimpin parti itu diwakili oleh orang-orang yang
berpengetahuan agama, terutamanya guru-guru agama. Funston menyatakan
dengan perjuangannya yang berlandaskan falsafah politik Islam, PAS
adalah sebuah parti politik yang mempunyai ideologi yang jelas.
Ideologi PAS juga mempunyai aspek-aspek praktikal seperti dalam
pendekatannya di bidang Islam dan ekonomi yang dijelaskan secara
menyeluruh dan sistematik. Parti itu menentang segala unsur yang
bercanggah dengan dasar perjuangannya, terutamanya anasir mungkar dari
Barat seperti tari menari, muzik yang melalaikan, kegiatan seks bebas,
perjudian dan minum arak. Funston juga membandingkan perbezaan dasar
perjuangan PAS dengan UMNO di mana PAS adalah berlandaskan falsafah
politik Islam dan menolak sekularisme sedangkan UMNO menyokong
sekularisme (J. Funston,1980:102,135,148&161).
Shafie
Ibrahim dalam The Islamic Party of Malaysia: Its Formative Stages and
Ideology juga mengakui PAS sebagai parti agama kerana perjuangannya
hendak mendaulatkan Islam. Jika Islam ditafsirkan seperti yang difahami
oleh PAS, maka ia adalah sebuah parti agama. Pemimpin PAS percaya
kepada ideologi atau doktrin yang membezakan parti itu daripada
parti-parti politik lain. Ciri paling nyata dalam pernyataan politik
parti itu ialah berlandaskan Islam dan Islamlah yang menjadi matlamat
akhirnya. Komitmen PAS adalah menyeluruh di mana parti itu bersuara
atau menjelaskan ideologinya mengikut fahamannya terhadap Islam yang
berasaskan nas-nas al-Qur’an dan al-hadith yang menjadi sumber
rujukannya. Shafie menyatakan PAS melihat Islam secara keseluruhannya
dan menerimanya sebagai ideologi yang lengkap. Penerimaan PAS terhadap
Islam merangkumi semua aspek ajaran Islam seperti politik, ekonomi,
sosial dan lain-lain. PAS melihat Islam dalam bentuk yang sepadu dan
berinteraksi di antara satu dengan lain sehingga membentuk struktur yang
organik, iaitu tidak tepisah. PAS menganjurkan Islam sebagai satu cara
hidup yang lengkap (Shafei Ibrahim,1981:79,94,95&101).
Dasar
PAS ialah Islam dan PAS memperjuangkan wujudnya di dalam negara ini
sebuah masyarakat yang hidup dengan nilai-nilai Islam dan pemerintah
yang melaksanakan hukum Islam (Perlembagaan PAS,Fasal 3&5(1)).
Dengan meletakkan Islam sebagai dasarnya PAS memperjuangkan cita-cita
Islam secara berterusan (Yusof Rawa, 1983). Dalam memperjuangkan
cita-cita itu, PAS tidak menjadikan medan politik sebagai satu wasilah
semata-mata, tetapi juga terlibat dalam bidang dakwah, pendidikan,
kebajikan, ekonomi dan lain-lain aktiviti. Ahli-ahli parti itu
digerakkan secara aktif dalam program tarbiah sama ada di masjid, surau
dan lain-lain pusat pendidikan. Mereka disemarakkan dengan budaya ilmu
secara berterusan.
PAS meletakkan kalimah suci "Allah Akbar"
sebagai seruan dalam perjuangannya. Seruan itu merupakan satu amanah
sebagai "Khalifah Allah" di muka bumi bagi melaksanakan perintah Allah
swt secara syumul. Bagi merealisasikan amanah itu, PAS menggerakkan
aktivitinya melalui keputusan mesyuarat atau majlis syura ulamaknya.
Parti itu berjuang menyeru masyarakat untuk menegakkan hukum Allah swt
dan sunnah Rasulullah saw menerusi dakwah secara lisan, tulisan dan
amalan (Perlembagaan PAS, Fasal 4&6(1)). Pemimpin-pemimpinnya
memberikan penjelasan dan penerangan kepada masyarakat menerusi ceramah,
dialog, diskusi dan lain-lain ke seluruh Malaysia. Risalah-risalah dan
buku-buku diterbitkan untuk mengukuhkan kefahaman masyarakat tentang
ajaran Islam.
PAS memperjuangkan Islam sebagai akidah dan syariah
(Perlembagaan PAS,Fasal 6(2)). Masyarakat diajak berpegang kepada
akidah yang benar kerana ianya melahirkan penyerahan diri kepada Allah
swt dan menerima segala hukumNya (Abdul Hadi Awang, 1985:37). Isu yang
membabitkan akidah menjadi bahan utama di dalam ucapan pemimpin-pemimpin
PAS samada di Dewan Undangan Negeri, di Dewan Rakyat, di Dewan Negara
dan di luar ketiga-tiga dewan itu. Isu sekularisme, ajaran sesat,
Islamisasi dan murtad adalah antara isu-isu yang ditangani secara serius
oleh pemimpin-pemimpin parti itu. PAS menentang habis-habisan sebarang
ajaran sesat dan gerakan murtad yang menghancurkan akidah umat Islam di
negara ini.
Pendapat penulis untuk mengeluarkan PAS sebagai
parti keagamaan mendorong kepada dua keadaan. Pertama: PAS meninggalkan
urusan utamanya (core business) mengenai Islam dan Melayu dan kedua: PAS
menjadi sebuah parti yang sama sifatnya dengan UMNO atau Keadilan.
Bagi pilihan yang kedua ini, PAS tidak lagi perlu wujud kerana UMNO
sudah sedia ada dan dominan dalam konteks perjuangannya. Di samping itu
Keadilan juga merupakan sebuah parti yang mempertahankan hak Melayu dan
Islam pada tahap perjuangannya. Oleh kerana itu adalah mustahil untuk
PAS belepas diri daripada parti keagamaan malah ianya mesti diperkasakan
lagi dengan memahamkan masyarakat bahawa perjuangan PAS adalah
universal dan menegakkan keadilan sejagat tanpa mengira bangsa dan agama
kerana Islam adalah agama yang adil untuk sepanjang zaman, tempat dan
keadaan. Hal ini dipertegaskan oleh tokoh-tokoh dan pejuang yang
terdiri daripada alim ulama’ dulu dan sekarang.
Sebenarnya
cara penulis berhujah dan membuat kesimpulan adalah tidak berasas dan
songsang. Pertama; dalam satu perenggan yang terdiri daripada 17 baris
beliau telah menggunakan dua kali perkataan “kemungkinan”, empat kali
perkataan “persepsi”. Menunjukkan bahawa beliau hanya membuat suatu
andaian terhadap PAS sebagai parti yang tidak berpengaruh kerana
sifatnya sebagai parti keagamaan. Kedua; beliau mengandaikan dengan
persepsi dalam keadaan yang ada ini, memberi implikasi PAS dipimpin oleh
golongan agama atau rijaluddin, sedangkan beliau sendiri tahu dalam
Jawatankuasa PAS Pusat hari ini yang terdiri daripada 37 anggota hanya
seramai 16 sahaja mereka yang berlatarbelakangkan pendididkan agama
secara formal termasuklah Dr Mujahid sendiri. Di samping, mereka juga
mempunyai pelbagai kepakaran dan disiplin ilmu selain daripada pengajian
Islam. Ketiga; Alasan daripada petikan Dr Yusuf al-Qardhawi sangat
mengelirukan kerana belum pernah ada dalam sejarah PAS, sistem
kepimpinannya sampai kepada tahap yang boleh disebut sebagai mengamalkan
system kehidupan beragama seperti kehidupan gereja. Keempat; PAS telah
memperakui dasar PAS untuk semua (PAS for all) dalam muktamarnya di
Perak Darul Ridzuan pada Ogos 2008. Dalam Ucapan Dasar Muktamar Tahunan
PAS Ke-54 ini, Presiden PAS mengungkapkan: “ ...... tema PAS UNTUK
SEMUA adalah berteraskan kepada keyakinan yang tinggi bahawa perjuangan
yang kita bawa ini adalah merupakan suatu amanah untuk memakmurkan
sekalian alam. Perjuangan PAS tetap kekal utuh dan bertahan sehingga ke
hari ini kerana mempunyai tujuan penubuhannya yang berteraskan kepada
akidah perjuangan yang jelas.Perjuangan PAS adalah bersifat universal
untuk seluruh umat manusia, membawa keadilan sejagat, sebagaimana yang
termaktub dalam Bab Yang Ketiga, Fasal 6, Perkara (8), (9) dan (10),
perlembagaan PAS.
Saya mengira tulisan penulis ini amat
mengelirukan. Pertama; Beliau telah mengandaikan suatu kemungkinan
keatas sebuah persepsi untuk meyakinkan perlunya ada tajdid keatas
gerakan PAS yang telah ditubuhkan lebih setengah abad dan menjalani
perjuangannya diatas sejarah dan sunnah perjuangan Rasulullah SAW yang
dirumuskan dan dibina dari semasa ke semasa memerlukan suatu penelitian.
Menganalogikan bahawa kepimpinan yang dikuasai oleh golongan agama
semacam golongan paderi yang mengtaqdiskan diri mereka adalah satu
perkara besar dan boleh membawa fitnah keatas kepimpinan ulama’ PAS
kerana PAS bukan sebuah parti autokratik yang pemimpinnya tidak boleh
ditegur dan dikira bersifat maksum seperti imam-imam Syiah. PAS
mempunyai muktamar tahunannya yang melakukan check and balance keatas
kepimpinan dan parti serta jawatankuasa pusat itu sendiri boleh
dimuhasabahkan pada bila-bila masa sahaja. Kedua; Mengemukakan sebuah
cadangan untuk mentajdidkan PAS agar keluar daripada parti keagamaan
tanpa mengambil kira sejarah penubuhannya, perlembagaannya,
kepimpinannya dan usaha-usaha yang dilakukannya dengan cadangan
mentajdidkan organisasi adalah perkara yang tidak munasabah kerana
penjenamaan PAS adalah identiti dan batang tubuh PAS sendiri. Bolehkah
ditadjidkan parti itu terkeluar daripada identitinya dan matlamat
penubuhannya? Ketiga; mengemukakan cadangan tajdid keatas perkara yang
sedang berlaku perubahannya dan sedang berjalan melalui pembinaan yang
konsiten daripada ucapan-ucapan dasar dan perbahasan-perbahasan
muktamar, bukanlah usaha baru yang boleh dinamakan tajdid. Sesungguhnya
setiap tahun PAS membina tema-tema pergerakannya yang menggambarkan
usaha tajdid yang berterusan. Keempat; mengemukakan tajdid sehingga ke
peringkat menghilangkan identiti parti sebagai sebuah gerakan Islam
dalam keadaan parti itu sedang memperkasakan dirinya dengan pelbagai
ikhtiar yang menggambarkan dinamismanya dan diterima oleh masyarakat
dengan keyakinan yang meningkat dari semasa ke semasa adalah usaha
songsang yang tidak memahami nature pergerakan PAS dan realiti yang
sedang berlaku.
Ternyata istilah “PAS for All” tidak
dipertahankan oleh penulis walaupun beliau sendiri adalah Ketua Lajnah
Antara Kaum yang diamanahkan oleh PAS untuk memimpin dan menguruskan
gerak kerja untuk orang-orang bukan Islam yang menyokong perjuangan
PAS. Sedangkan kita tahu bahawa PAS sentiasa melakukan tajdid yang
selaras dengan kehendak Islam bagi membolehkan PAS mencapai matlamat
dakwah dan politiknya sebagai sebuah parti Islam. Apakah yang
sebenarnya dikehendaki oleh penulis?
Dato' Ustaz Abu Bakar Chik